Son yıllarda Türkiye’de neredeyse her gün bir hukuk skandalı veya en azından ağır bir hukuk ihlâli yaşanmaktadır. Benim de epey bir süredir kendime dert edindiğim bu büyük sorun, siyasî olarak bakıldığında, 2016’daki darbe girişiminin bastırılmasından sonra peyderpey gerçekleştirilen rejim değişikliğiyle yakından bağlantılıdır. Hukuk açısından bakıldığında ise bunun arkasında, başta yargıçlar olmak üzere hukuk uygulayıcılarımızın zihninde…

Devlet karşısında aldıkları tutum bakımından insanları kabaca iki ana gruba ayırabiliriz. Birinci grupta devletin varlığının meşru olduğuna inananlar yer almaktadır. Bunların bir kısmı bunu ‘’anarşi’’den kaçınmak ‘’ihtiyacı’’na bağlarlar. Esas olarak ‘’klasik liberaller’’den oluşan bu alt grup ‘’hukuk ve düzen’’ içinde barışçı bir hayat için devletin zorunlu olduğunu düşünürler. Bunlar yine de devlete karşı kuşkucu bir…

Hâlihazırda Türkiye’nin gerek siyasetinde gerekse kamu idaresinde hâkim olan anlayış ve uygulama, maalesef, sadece hür-demokratik rejim standartları açısından değil, medenilik standartları açısından da kabul edilebilir olmaktan uzaktır. Özellikle ilk gruba girenler elbette eskiden de şu veya bu ölçüde aşina olduğumuz sorunlardı, ama bu sorunların katlanılamaz boyutlara ulaşması esas olarak AKP’nin 18 yıllık iktidarının eseridir. AKP…

Bilindiği gibi, avukatlık ‘’kamu hizmeti’’ özelliği taşıyan bir ‘’serbest’’ meslektir. Avukatlığın bir ‘’kamu hizmeti’’ sayılması, avukatların devletin temel hukukî işlevlerinden biri olan ‘’yargı(lama)’’ faaliyetinde tarafların temsili bakımından tekelci konuma sahip olmalarıyla ilgilidir. Nitekim Ceza Kanunu (m. 6/1) hâkimler ve savcılarla birlikte avukatların da ‘’yargı görevi’’ yaptıklarını belirtmiştir. Kısaca, avukatların yürüttükleri hizmet yargısal işlevin ayrılmaz bir…

Türkiye’de devletin birlik-bütünlüğü ve bekâsı ile milletin birlik-bütünlüğü ve bekâsı, aralarındaki uzlaşmaz görünen görüş ayrılıklarına rağmen, laikçilerle dincileri birleştiren önceliklerdir. Esasen, ‘’devletçilik’’ ile ‘’milliyetçilik’’ baştan beri Türkiye Cumhuriyeti’nin iki karakteristik vasfıdır. Kürt sorununun barışçı bir şekilde çözülmesini engelleyen de temelde bu devletçi-milliyetçi saplantıdır. Kısaca, Türkiye’de ‘’hikmet-i hükümet’’ (raison d’etat) hükmünü yürütüyor, gerisi ayrıntıdır. Özellikle Kürt…

Türkiye epey bir zamandır ziyadesiyle sıkışmış bir durumda. Mevcut sistem kurumlarından insan malzemesine kadar akla gelebilecek hemen hemen her alanda dramatik bir iflâsı yaşıyor. O kadar kapsamlı bir iflâs manzarasıyla karşı karşıyayız ki, kamu hayatının çökmüş veya çıkmaza girmiş alanlarını sırf saymaya kalksak bile altından kalkabileceğimizden emin değilim. Ne yazık ki, içine sürüklendiği bu kıskaçtan…

‘’Demokratik Uluslar Ne Tür Bir Despotizmden Korkmalıdırlar’’. Bu, Alexis de Tocqueville’in ünlü AMERİKA’DA DEMORASİ adlı kitabının 2. Cildinde yer alan bir bölüm başlığıdır Democracy in America, II, 1961, 378-84). Düşünürün kendisi bu soruya, kısaca, ‘’demokratik despotizm’’ veya ‘’yumuşak despotizm’’ olarak cevap vermiştir. Yani Tocqueville, demokrasi hakkındaki yaygın görüşe de uygun olarak, bildik kaba despotizmin demokrasiler…

Türkçede ‘’aydın’’ ve ‘’entelektüel’’ kelimeleri genellikle aynı anlamda kullanılmaktadır. Buna göre, aydın ve entelektüellerin ayırt edici özelliği bunların okuyan-yazan, kültürlü ve düşünen kişiler olmalarıdır. Başka bir anlatımla, her iki grupta da ağır basan özellik zihinsel ilgiler ve/veya faaliyetlerin öne çıkmasıdır: Aydınlar ve entelektüeller esas olarak zihinsel donanım ve faaliyetleriyle temayüz eden ve toplumsal konumları daha…

  AKP’nin gözde sloganı “Yeni Türkiye”, aslına bakılırsa, çağrışımları bakımından hiç de yeni değil. Bununla üç aşağı-beş yukarı muhafazakâr-sağ geleneğin “Büyük Türkiye” vizyonu kastediliyor: “büyük, güçlü ve kalkınmış bir Türkiye”. AKP’nin sözde “yeni” vizyonunun öncekilerden en belirgin farkı, iktisadî kalkınma ve refah odaklı eski anlayışta bir ağırlık kaydırması yapmak suretiyle, “büyük”lüğü aynı zamanda emperyal bir…

Günümüzün önde gelen özgürlükçü düşünürlerinden Chandran Kukathas ‘’Liberal Takımadaları’’ (The Liberal Archipelago, 2003) adlı baş eserinde ve başka bazı yazılarında, ısrarla, siyaset felsefesinin ele alması gereken asıl sorununun ‘’adalet’’ değil ‘’barış’’ olduğunu savunmaktadır. Bu, 1992’de yayımlanan çığır-açıcı denemesinden (‘’Are there any cultural rights?’’) itibaren, onun etnik-kültürel ve dinî bakımlardan heterojen toplumlarda farklı grup veya toplulukların…