NUR VERGİN’İN ARDINDAN

Prof. Dr. Nur Vergin’in vefat ettiğini üzüntüyle öğrendim. Nur Vergin’le ilk defa sanırım 1989 sonu veya 1990 başında Ankara’da ‘’Türkiye Günlüğü’’ dergisinin ofisinde tanışmıştım. Dergide o sıralar yeni yayımlanmış olan ‘’1980’lerde Türk Siyasetinin Transformasyonu’’ başlıklı makalemi beğendiğini söylemişti. Makalede, Türkiye siyasetini ’’devlet-siyasal sistem’’ karşıtlığı ekseninde ele almış ve Özal’ın devlet-karşıtı söyleminin –”sivil”in türevi anlamında- ‘’siyasal’’ı…

Read More

”HAKİKAT SONRASI” ÇAĞ YA DA ”TOPLUM İÇİNDE TOPLUM”

Malum, ‘’hakikat-sonrası’’, ‘’hakikatin ölümü’’ vb. deyimlerin ima ettiği fenomen neredeyse bütün dünyada son birkaç yılın entelektüel-politik gündeminin baş sıralarında yer alıyor.  Bu ve benzeri terimlerle, olgulara dayanan objektif -veya en azından objektif olmayı amaçlayan- bilgi arayışının yerini sübjektif inanç ve görüşlerin alması ifade edilmektedir. Başka bir deyişle, hakikati daha az önemseyen ve akıldan çok duygulara…

Read More

SİYASÎ PATOLOJİ OLARAK POPULİZM

Amerika Birleşik Devletleri’nde Demokrat Parti adayı Joe Biden’a başkanlık yolunu açan seçimin sonucunu Trump ve taraftarlarının kabul etmek istememesinin yol açtığı kitlesel olayların 6 Ocak günü Kongre’nin basılmasıyla sonuçlanması bütün dünyada şaşkınlık yarattı. Birçok ülkede Amerikan’ın köklü demokrasisinin geleceğinden duyulan kuşkular dile getirilmeye başlandı. Bu olay, siyasî hayatımızın son yıllarda içinde bulunduğu benzer durum nedeniyle,…

Read More

”İYİ TOPLUM” NEDİR?

‘’İyi toplum’’un mahiyeti kadim zamanlardan beri siyaset felsefesinin ana ilgi konusu olmuştur. Klasik anlayış ‘’iyi toplum’’un ne olduğu sorusunu kişisel erdem temelinde cevaplandırıyor ve böylece iyi toplumun esas olarak ‘’erdemli insanlar’’dan oluşan toplum olduğunu söylüyordu. Bu erdemler arasında çoğunlukla ‘’adalet’’ de yer almakla beraber, adalet kurumsal olmaktan çok bireysel erdem meselesi olarak görülüyordu. Oysa, ’’iyi…

Read More

”AİHM KARARI BİZİ BAĞLAMAZ” NE DEMEKTİR?

Cumhurbaşkanı Erdoğan hafta içinde iki ilginç açıklama yaptı: Önce, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Selâhattin Demirtaş’ın derhal serbest bırakılmasını öngören kararı vesilesiyle, ‘’Bu karar bizi bağlamaz’’ dedi. Ardından şu sözleri geldi: ‘’Her şey gibi muhalefetin de yerli ve millisini ülkemize kazandırmak inşallah bize nasip olacaktır.” Muhtemelen hemen aklınıza şu gelecektir: Muhalefetin nasıl olacağını da iktidar partisinin…

Read More

TÜRKİYE’NİN ÇIKMAZI YAHUT KAÇIRILAN FIRSATLAR

Onbeş yıl önce bir vesileyle kaleme aldığım ‘’Türkiye İçin Bir Demokratikleşme ve Sivilleşme Perspektifi’’ başlıklı raporun bir yerinde şöyle yazmıştım: ‘’(İ)çinde bulunduğumuz ikibinli yıllarda Türkiye yeni bir dönemecin eşiğinde bulunuyor ve bunun siyasî sistemimize ilişkin son derece önemli sonuçları bulunmaktadır. Avrupa Birliği’ne tam üyelik davası bunun sadece bir parçasını oluşturmaktadır. Bu dönemeç, ülkemiz için hem…

Read More

TUNÇER KARAMUSTAFAOĞLU’NUN ANISINA

Rahmetli Tunçer Karamustafaoğlu benim hocam ve Doktora Tez danışmanımdı. 1982-1983 ders yılında kendisinden Merih Öden’le birlikte bir ders almıştık. Derste o sırada yeni çıkmış olan Yasama Meclislerini Fesih Hakkı adlı kitabını –ki kendisinin Profesörlük Takdim Tezi idi- takip ediyordu. O ders ve kitap benim ufkumu açmıştı; ben parlamenter rejimle ve parlamenterizmin Türkiye’deki gelişimiyle ilgili ilk ciddî bilgileri…

Read More

İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ: OLMADAN OLMAZ

Geçenlerde, ilâhiyatçı bilim adamı Prof. Dr. Mustafa Öztürk’ün kendi uzmanlık alanıyla ilgili bir konuda vaktiyle dile getirmiş olduğu ‘’heretik’’ sayılan görüşleri nedeniyle dinci çevrelerden gördüğü baskı sonucunda görevinden istifa etmek zorunda kalması Türkiye’de ifade özgürlüğünün ve dolayısıyla akademik hayatın ne kadar içler acısı durumda olduğunu gösteren yeni bir olaydır. Özellikle son yıllarda, terörist eylemcileri bir…

Read More

HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜNE GİRİŞ

Hukuk toplum halinde yaşamanın zorunlu bir unsurudur. ‘’Nerede toplum varsa orada hukuk (da) vardır’’ (Ubi societas ibi ius) şeklindeki ünlü Latin vecizesi bu gerçeğin yüzyıllar ötesinden gelen özlü bir anlatımıdır. Toplum her şeyden önce ortak yarar için bir işbirliği girişimidir. Öte yandan, farklılıklar içerdiği ölçüde toplum aynı zamanda bir çatışma potansiyeli de taşır. Dünya görüşleri,…

Read More

TÜRKİYE’DE DEVLET VE TOPLUM

‘’Devlet ve Toplum’’ ifadesi insanların zihninde genellikle devletle toplumun organik olarak bağlantılı olduğu ve devletin toplumun bir türevi olduğu çağrışımı yapar. Aslına bakılırsa, organik bağlantıyı bir yana bırakırsak, bu düşünce Hegel ve Marx’tan önceki klasik sosyal teorinin, İskoç Aydınlanması düşünürlerine kadar geri giden yaklaşımıyla tutarlıdır. Bu teori ‘’sivil toplum’’u esas olarak kendi-kendini düzenleyen özerk bir…

Read More