Önümüzdeki bir yıl içinde gerçekleşecek olan yasama ve yürütme organları seçimi aynı zamanda Türkiye’nin anayasal yenilenme sürecinin de başlangıcı olacaktır, olmak zorundadır. Hâlihazırda uygulanmakta olan otoriter Başkancı rejimden geri dönüş için muhalefetin bir süredir yapmakta olduğu hazırlıkların anlamlı olması, güdülen amacın hükûmet sistemi değişikliğiyle sınırlı kalmamasına ve kapsamlı bir dönüşüm programını hedeflemesine bağlıdır. Çünkü devlet…

Anayasa Mahkemesi orta öğretimde öğrenci olan çocuğunun ‘’din kültürü ve ahlâk bilgisi’’ dersinden muaf tutulması talebi reddedilen bir yurttaşın yaptığı başvuruyu kabul ederek bu uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni (AİHS) ihlâl ettiğine ilişkin 7 Nisan tarihli kararının gerekçesini nihayet açıkladı. Bilindiği gibi, 1982 Anayasası (m. 24/4) ‘’din kültürü ve ahlâk öğretimi’nin ilk ve orta öğretim…

Türkiye’nin bugünkü acil ihtiyacı siyasî iktidarın barışçı yoldan değişmesidir. Gerçekleşmesi halinde anlamlı olması ise iktidar değişiminin carî rejimin özgürlükçü-demokratik yönde değişmesine götürecek bir süreci başlatmasına bağlıdır. Yoksa, AKP kadrolarının yerini muhalefet karolarının alması kendi başına bir anlam ifade etmez. ‘’Rejimin özgürlükçü yönde değişmesi’’ dendiğinde, bu ilk anda anayasal sistemin bütünüyle yeni baştan dizayn edilmesini veya…

Siyaset teorisi literatüründe demokrasiden bir “ideoloji” olarak söz edildiği vaki olmakla beraber, demokrasiyi bir “felsefe” olarak nitelemek pek yaygın değildir. Zaman zaman onun bir “hayat tarzı” olduğu söylenirse de, demokrasi genellikle siyasi rejim türleri arasında ele alınır. Yine de, bir felsefe olarak demokrasiden değilse de, “demokrasinin felsefesi”nden bahsedildiği durumlar vardır. Ne var ki, bugün demokrasi…

Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşırken siyasetteki belirsizlikler devam ediyor. Ne seçimlerin tam olarak ne zaman yapılacağı belli, ne de Tayyip Erdoğan’ın yeniden cumhurbaşkanı adayı olup olmayacağı… Bir önceki yazımda açıkladığım gibi, bu ikisi bir anlamda birbirine bağlı. Bence bunlardan daha önemli olan, muhalefetin nasıl bir strateji ve programla seçime gideceğinin belirsiz olmasıdır. Öyle görünüyor…

Ahlâk meselesini bir dinî Bayram gününde ele almanın Türkiye toplumu için çok anlamlı olduğu kanaatindeyim. Böyle düşünmemin birbirine bağlı olan başlıca iki nedeni var. İlk neden şudur: İtiraf edelim, biz pek de ahlâklı bir toplum sayılmayız. İskoç Aydınlanması düşünürleri, “insanları insiyakî olarak birleştiren ve toplum içinde onları incelik ve dostluk duygularıyla harekete geçiren” ahlâk duygusunun,…

Malum, genel seçim eşiğinde olmamız birçok mesele yanında bir de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yeniden seçilip seçilemeyeceği sorununu gündeme getirmektedir. Bu konuda Anayasa hükümleri gayet açıktır: Anayasa’nın 101. maddesi bir kimsenin ‘’en fazla iki defa’’ cumhurbaşkanı seçilebileceğini belirtmektedir. Bu kurala yine Anayasa 116. maddesiyle bir istisna -tek bir istisna- getirmiştir. Buna göre, Cumhurbaşkanının ikinci döneminde TBMM…

Devlet dediğimiz fenomen aslında bir cebir organizasyonudur. Vaktiyle Max Weber bir siyasî birlik olarak devletin ancak kendisine mahsus olan araçla, yani fizikî güç kullanımıyla tanımlanabileceğini söylemişti. Buna göre de devlet, ‘’belli bir ülkede meşru fizikî güç kullanımında tekel iddiasını başarıyla sürdüren [örgütlü] bir insan topluluğu’’ demekti. Geçmişte yaşanmış ve halen yaşamakta olduğumuz sayısız olay devleti…

Benim düşünüş tarzımı çok etkilemiş olan kitaplardan biri, 80’li yıllarda okuduğum Karl Popper’ın Türkçeye Tarihselciliğin Sefaleti (The Poverty of Historicism) olarak çevrilmiş olan ünlü eseridir. Bu eser tarihselci ve hakikat tekelcisi öğretilerin yanlışlığı konusunda bende bir aydınlanmaya yol açmıştı. Daha sonra Isaiah Berlin’in özgürlüğü tehdit eden determinist bir görüş olarak tarihsel kaçınılmazlık öğretilerini tartıştığı ‘’Historical…