TÜRKİYE VE AVRUPA

Türkiye’nin başlangıcı Osmanlı Tanzimat’ının biraz öncesine kadar giden ve önceleri ‘’Avrupalılaşma’’ daha sonra ise ‘’Batılılaşma’’ olarak adlandırılan uzun modernleşme sürecinin ana referansı ağırlıklı olarak Batı Avrupa olmuştur. Cumhuriyet’e geçilmesiyle birlikte ’’muasır medeniyetler seviyesi’’nin üstüne çıkma olarak tanımlanmış olan hedefin merkezinde de yine Batı Avrupa’nın yer aldığı açıktır.  Aşağı yukarı 1950’lerden itibaren, esas olarak güvenlik nedenleriyle…

Read More

TÜRK DEVLETİNİN BEKA VE ZEKÂ SORUNU

Geçen hafta meydana gelen birbiriyle ilişkili iki olay Türkiye’nin geleceğine dair zaten çok zayıf olan iyimser beklentileri büsbütün yok etmek üzere. Tahmin edilebileceği gibi, Halkların Demokrasi Partisi’ne (HDP) karşı Anayasa Mahkemesi’nde açılan kapatma davası ile aynı Partinin İzmir İl Örgütü binasına yapılan baskında bir kişinin ölmesini kast ediyorum. Önce şunu tespit edelim: HDP her ne…

Read More

MEDENİYET YOLU: ÖZGÜRLÜKLERİN UYUMLU BİRLİKTELİĞİ

‘’Bu adı hak eden yegâne özgürlük, aynısını başkalarının elinden almaya kalkışmadığı veya onların bu yöndeki çabalarını engellemediği sürece, herkesin kendi iyi anlayışını kendi tarzında gerçekleştirmeye çalışma özgürlüğüdür.’’ (J.S. Mill, On Liberty) Siz muhtemelen Immanuel Kant’ın aynı konudaki daha ünlü (ve sanırım daha beliğ) formülasyonunu hatırlıyorsunuzdur: ‘’Evrensel bir yasa çerçevesinde başka herkesin özgürlüğüyle bağdaşabilen benzer bir…

Read More

DEVLET İNŞASI

Son zamanların “sosyal bilimci” kisveli kâhinlerinden Francis Fukuyama’nın geçen yıl bir kitabı daha çıktı: “Devlet İnşası: 21. Yüzyılda Devlet Yönetimi ve Dünya Düzeni”. Bazılarının “modern peygamber” dedikleri Fukuyama’nın bu yeni kitabı adının çağrıştırdığı konuyu –devlet inşası- yeniden sosyal bilimlerin gündemine oturttu. Bir farkla ki, neo-muhafazakarların “jakoben emperyalizm” perspektifiyle tutarlı olarak, Fukuyama bu konuyu, eskiden yaygın…

Read More

”ATEŞ TUTMAKTAN DAHA KORKUNÇ”

Eski bir rektörün dört yıl kadar önceki bir sözü YÖK Başkanının Meclisteki bir Araştırma Komisyonu’nda yaptığı sunum vesilesiyle yeniden gündeme geldi. Söz konusu rektör Ekim 2017’deki bir facebook paylaşımında,’’Resûl-i Ekrem Efendimiz (SAV) yabancı bir kadının elini tokalaşmak için tutmanın, ateş tutmaktan daha korkunç olduğunu haber vermiş, namahremin elini tutanın cehennem ateşi avuçlayacağına işarette bulunmuştur” şeklinde…

Read More

BİR EĞİTİM VE ÜNİVERSİTE PERSPEKTİFİ

1. Giriş Hükümetin yüksek öğretimin hukuki zeminini değiştirme girişimi dolayısıyla, bir süredir bu konuyu tartışıyor, daha doğrusu tartışır gibi yapıyoruz. Başlangıçta ben bu meselede epeyce ümitliydim, bu girişimin Türkiye’nin yükseköğretim sistemini halihazırdakinden daha makul ve medeni bir topluma yakışır bir duruma getirebileceğini düşünüyordum. Hükümetin bir önceki Milli Eğitim Bakanı bu konuda gayet yerinde, üstelik cesaret…

Read More

BİR VESAYET KURUMU OLARAK DEVLET

Sorsanız, hemen hemen herkes vesayete karşıdır; herkes vesayetin aklı başında, yetişkin insanlara göre olmadığını düşünür. Böyle olması da doğaldır, çünkü vesayet insanlara çocukmuşlar gibi veya yapıp ettiklerinin idrakinde değilmişler gibi muamele etmeyi öngörür. Vesayetçi yapı ve kurumların aklî melekeleri yerinde olan onurlu insanları rahatsız etmesi bundan dolayıdır. Paternalizm de vesayetle aynı mantığa dayanır. Kant’ın “tasavvur…

Read More

DEVLETİN, ÖZELLİKLE DE ”TÜRK DEVLETİ”NİN DOĞASI DEĞİŞMEZ

Bir önceki yazıda temas ettiğim 1996 yılındaki meşhur ‘’Susurluk kazası’’ bazı devlet memurlarının kanun kaçaklarıyla yasadışı ilişkiler içine girmiş olduğu gerçeğini ortaya sermişti. Devletin yasadışılığa bulaştığını gösteren bu skandal sivil toplumda yol açtığı tepkiler yanında, birçok resmî ve gayrı resmî araştırma-soruşturmaya da konu olmuştu. Bu konuyla ilgili resmî raporlardan birini 1997 yılında Başbakan Yılmaz o…

Read More

HÜKÛMET SİSTEMİ DEĞİL REJİM SORUNU

Bu günlerde, Sedat Peker’in ifşaatları yüzünden mevcut iktidar konsorsiyumunun başı dertte. İçişleri Bakanı hakkındaki vahim iddialar ve bunların rejimle ilgili imaları devleti ve hükûmeti hiç ilgilendirmemiş görünüyor. Muhalefetin konu hakkında bir Meclis araştırması başlatma girişiminin sonuç vereceği de şüpheli. Ama bu meselenin dışında Türkiye’nin başka kalıcı sorunları da var ilgilenilmesi gereken. AKP’nin başını çektiği bu…

Read More