PİYASA VE ÖZGÜRLÜK

Merkezî plancılığa dayanan “komuta ekonomisi”nin dramatik başarısızlığının tarihen sabit olmasından sonra, bir an için iktisatta devletçi ve kollektivist yöntemlerin cazibesinin azalacağı yolunda bir beklenti oluşmuştu. Ama bu beklenti gerçekleşmedi. Tam aksine, piyasa ekonomisi düşmanlığı özellikle aydınlar arasında etkili olmaya devam etti.  Garip olan, özgürlüğü ve refahı temel bir değer olarak görenlerin önemli bir kısmının “piyasa…

Read More

EĞİTİMLE İLGİLİ ASIL SORUN

Malum, Türkiye’deki eğitim sisteminin dayandığı ilkeler ve değer tercihleri, yapısı ve işleyişi bakımlarından toplumumuzun büyük sorun alanlarından birini oluşturuyor. Bugünlerde de ilk ve orta öğretim müfredatında hükümetin yapmaya çalıştığı değişikliğin isabeti tartışılıyor. Ben ise bu yazıda eğitimle ilgili daha genel ve temel sorunlara bir göz atmak istiyorum. Türkiye’de eğitimle ilgili sorunların büyükçe bir kısmı bu…

Read More

VİCDANÎ RED VE ZORUNLU ASKERLİK

Bugünlerde, geleneksel kamusal söylemimizde pek yeri olmayan, askerlikle ilgili yeni bir konu, “vicdanî red” konusu tartışılıyor. Bu tartışma bana da epeydir yazmak istediğim bir konuyu ele alma fırsatı verdi. Vicdanî red, bir kişinin vicdani kanaatini veya felsefî-ahlakî görüşlerini ileri sürerek zorunlu askerlik hizmetinden muaf tutulması talebini ifade eden bir kavram. Vicdani nedenlerle askerlikten muaf tutulan…

Read More

ÖZGÜRLÜK, ÇOĞULCULUK VE HAKİKAT

Günümüzdeki önde gelen liberal siyaset filozoflarından David Schmidtz (d. 1955) geçen yıl yayımlanan Living Together: Inventing Moral Science (Beraber Yaşama: Ahlâk Biliminin İcadı) adlı son çıkan kitabının bir yerinde şöyle yazıyor: ‘’Trafiği yöneten doğrular kimin menzilinin daha önemli olduğuna ilişkin doğrular değil de sıranın kimde olduğuna ilişkin doğrulardır. Kimin menzilinin [ulaşacağı yerin] daha önemli olduğu…

Read More

SERBEST PİYASA GERÇEKTEN KÜLTÜRÜ TEHDİT EDİYOR MU?

Frédéric Jollien Küreselleşme genellikle birçok kötülükle suçlanır. Özellikle muhafazakârlar tarafından ileri sürülen bir tanesi, küreselleşmenin getirdiği standartlaşmanın kültürlerin kendine özgü niteliklerini zayıflattığıdır. Böylece piyasa kâr temelli yüzeysel kütle kültürü lehine değerleri ve bölgesel kültürleri tahrip etmekle suçlanmaktadır.   Sahte Şafak: Küresel Kapitalizmin Hezeyanları (False Dawn: The Delusions of Global Capitalism) başlıklı 1988 tarihli kitabında Jeremy Tunstall…

Read More

TAYYİP ERDOĞAN VE AKP: DÜNDEN BUGÜNE

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) siyaset sahnesine çıkalı 23 yıl oldu; Tayyip Erdoğan’ın siyasî kariyeri ise, yerel siyasetteki tecrübesiyle birlikte 30 yılı doldurmuş bulunuyor. Ben ilk defa oy kullandığım 1977 seçimlerinden de önce Türkiye siyasetini gözlemeye başlamış bir vatandaş olarak, Erdoğan’ın bu 30 yıllık siyasî serüvenini hem bir vatandaş hem de bir sosyal bilimci olarak…

Read More

”YENİ ANAYASA” MASALI

İktidardaki AKP-MHP koalisyonunun ‘’yeni anayasa’’ çağrıları hiç gündemden düşmüyor. Hatırlanacağı gibi, geçen sonbaharda Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın düzenlediği Anayasa Sempozyumu’nun da konusu buydu. Cumhurbaşkanı Erdoğan o toplantıda yaptığı konuşmada ‘’sivil, demokratik, özgürlükçü ve kuşatıcı (veya milletin çeşitliliğini yansıtan)’’ bir anayasa ihtiyacından söz etmişti. Yerel seçimlerin tamamlanmasından sonra bu konu hem MHP hem de AKP yetkililerince yeniden…

Read More