HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İDEALİNİN GERÇEKLEŞME ŞANSI

Genel olarak hukukla ilgili en önemli kavramlardan biri adalet, diğeri ise hukukun üstünlüğüdür. ‘’Hukukun üstünlüğü’’ (rule of law) ideali, görünüşe göre, bugün bütün liberal-demokratik devletler tarafından benimsenmiştir. Ancak, liberal-demokratik anayasalara baktığımızda bu konuda genellikle ’hukuka bağlı devlet’’ (government under law) veya ‘’hukukla/hukuk tarafından yönetilen devlet’’ (government by law) ibare veya terimleri kullanılmaktadır ki, bunlar ‘’hukukun…

Read More

DEMOKRASİ VE HUKUK

Hür ve medenî bir toplum için hukukla demokrasi vazgeçilmez iki değerdir. Başka bir deyişle, aynı anda hem doğru anlamda hukuku hem de demokrasiyi yerleşik ve istikrarlı hale kavuşturamamış olan bir siyasî sistem medenî bir toplum hayatına imkân veremez. Sorun şu ki, bu iki siyasî ideal (hukuk ile demokrasi) her zaman uyumlu bir birliktelik oluşturmazlar, bunlar…

Read More

KORKU, DİN VE ERDEM

Yirminci yüzyılın önde gelen filozoflarından Bertrand Russell (1872-1970) ‘’Hür Düşüncenin Değeri’’ başlıklı denemesinde 1944 yılında şöyle yazmış: ‘’Kızgın bir Tanrı’dan korkmayı erdem sanan insan çok geçmeden yeryüzü tiranlarına boyun eğmeyi de bir erdem olarak görmeye başlayacaktır.” Bu özlü sözün ilk dersi siyasî hayatla ilgilidir. Düşünür demek istiyor ki, insan bir kere ‘’korku’’nun -bu Tanrı korkusu…

Read More

”YENİ TÜRKİYE”DEN ”TÜRKİYE YÜZYILI”NA

Hatırlanacağı gibi “Yeni Türkiye” Adalet ve Kalkınma Partisi’nin iktidara geldikten bir süre sonra benimsediği gözde sloganlardan biriydi. AKP’nin fırsatçılık veya kurnazlığının bir eseri olarak, Cumhuriyet’in kuruluşunun 100. yılına denk getirilen şimdilerdeki ‘’Türkiye Yüzyılı’’ masalı da aynı sloganın bir devamı olarak görülebilir. Şu farkla ki, ilk sloganda esas olarak siyasî rejim standartları, iktisadî kalkınma, refah ve…

Read More

ADALET KAVRAMI HAKKINDA

GİRİŞ Adalet hem bireysel bir erdem hem de toplumsal-siyasal bir idealdir. Bireysel bir erdem olarak adalet bir karakter özelliğidir ve kişinin başkalarıyla ilişkilerinde kendisini gösterir. Başka insanlarla ilişkilerinde adaletin gereklerine uygun davranan, bu arada kendini gerçekleştirmeye odaklanan ve kimseye haksızlık yapmayan insan erdemli insan sayılır. Başta Aristoteles olmak üzere eski Yunan düşünürleri adaletin esas olarak…

Read More

ÇOĞULCULUK, ÖZGÜRLÜK VE DEMOKRASİ

‘’Çoğulcu demokrasi’’ kavramındaki ‘’çoğulcu’’ kelimesinin biri tasvirî-analitik, diğeri normatif olmak üzere iki farklı anlamı vardır. Tasvirî-analitik bir kavram olarak çoğulculukla, birbiriyle yarış içindeki grup ve toplulukların varlığının bütün modern karmaşık toplumların doğal bir özelliği olduğu anlatılmak istenir. Buna göre, modern toplum düşünceler, çıkarlar ve hayat tarzları temelinde farklılaşmıştır ve bu farklı varoluşlar siyaseti de etkilemek…

Read More

‘’EŞİT İLGİ VE SAYGI”NIN DÜŞÜNÜRÜ: RONALD DWORKIN

Amerikalı hukuk ve siyaset teorisyeni Ronald M. Dworkin 14 Şubat günü (2013) 82 yaşında vefat etti. Dworkin otuz küsur yıldır İngilizce konuşulan dünyada başta hukuk teorisi alanında olmak üzere kendisine en çok atıf yapılan düşünürlerden biriydi. Kamu hukuku alanında uzmanlaşmış bir bilim adamının eserlerinin siyaset teorisinden soyutlanması zaten imkânsızdır ama Dworkin’e siyasî düşünce alanında da…

Read More